Tencere ve tavalar hangi malzemelerden üretilir ve nasıl kullanılır?

Mutfaklarımızda kullandığımız tencere, tava ve fırın kaplarının üretiminde kullanılan malzemeler yiyeceklere geçebilmektedir. Bu durum yemeklerin lezzetini, besin değerini hepsinden önemlisi sağlığımızı etkilemektedir. Mutfakta sürekli elimizin altında olan bu gereçlerin kullanımına dikkat etmek gerekir. Yüzeyleri çizilen, çatlayan, kaplaması kalkan kaplar kullanılmamalıdır. Yazımızda tencere ve tavalar hangi malzemelerden üretilir ve nasıl kullanılır, konusunu ele aldık.   

Tencere ve tavalar hangi malzemelerden üretilir ve nasıl kullanılır?

Alüminyum

Alüminyum kapların kullanımı günümüzde azalmış durumda olsa da kullanılmaya devam edilmektedir. Alüminyum dikkatli kullanılmadığı zaman sağlığa zarar verebilecek bir madendir. Özellikle piyasa için ucuz malzemeden üretilen kaplarda “alumina” adlı maden kullanılır. Bu tür tencere ve tavalar gıdaların asitli veya alkali olmasından etkilenirler. Alüminyum zamanla çözünerek gıdalara karışmaya başlar. Kısa vadede sağlığa verdiği zarar anlaşılmasa da yıllar sonra unutkanlık, alzhaimer vb. rahatsızlıklara yol açabilmektedir. Sağlık açısından güvenli olan alüminyum kaplar da mevcuttur. Bunlar “anodizasyon” işlemine tabi tutulan mutfak malzemeleridir. Bu işlemde alüminyum asite yatırılarak yiyeceklerle reaksiyona girmesi önlenmiş ve sağlığa uygun hale getirilmiş olur. Anotlu alüminyumdan üretilen mutfak gereçlerini güvenle kullanabilirsiniz.  

Bakır

Bakır kaplar çok uzun zamandan beri mutfaklarımızda bulunmaktadır. Bakır çok hızlı ısınıp soğuyan bir maden olduğundan yemekler çabuk ısınıp soğur. Bakırdan yapılan mutfak gereçleri mutlaka kalaylanarak kullanılmalı ve yiyecekler bu kaplarda bekletilmemelidir. Çünkü bakır yiyeceklere karışarak zehirlenmelere yol açabilmektedir.CamGözeneksiz bir yapıya sahip olan cam mutfaklarda kullanılabilecek en güvenli malzemelerdendir. Yapısı sayesinde yiyeceklerdeki asit ve alkaliden etkilenmez. Hem pişirme hem saklama kabı olarak kullanılabilir. Cam kapların üretim aşamasında kullanılan malzemelere göre çeşitli türleri vardır.  Isıya dayanıklı olmayan camların yanında ani ısı değişikliğine dayanıklı olan camlar da vardır. Bu cam kaplar ocakta, fırında ve mikro dalga fırında kullanılabilirler. Cam kaplar ocakta kullanılacaksa düşük ısıda pişirme yapılması ve ocaktan inince ani soğuğa maruz bırakılmaması gerekir. Temizlerken bulaşık teli gibi yüzeyi çizen malzemeler kullanmamak gerekir. Camdaki çizikler ve çatlaklar bakteri üremesine uygun ortamalardır.

Çelik

Paslanmaz çelik; demir, krom ve nikel gibi madenlerin alaşımıyla üretilmektedir. Krom, dayanıklılık sağlar ve paslanmayı engeller, nikel ise cilalı parlak bir görünüm kazandırır bunun yanında paslanmayı engeller. Çelik tencere ve tavalar dayanıklı, kullanışlı ve estetik ürünlerdir.  Pişirme esnasında ve sonrasında gıdalara herhangi bir madde geçirmediklerinden son derece sağlıklı kaplardır. Çelik tencere ve tavaların tabanı bakır veya alüminyum gibi malzemeden üretilmektedir. Çelik ısıyı eşit dağıtamadığı için bu yöntem kullanılır ve ısı tabana eşit dağıtılır.

Döküm Demir

Döküm demir tencere ve tavalar çok sağlıklı pişirme imkanı sunan mutfak gereçlerindendir. Özelikle ham döküm demirlerin üzerinde koruyucu tabaka bulunmaz ve ısıyı tabana eşit yayarlar. Ayrıca ham demirden gıdalara demir geçtiği ve bunun vücudun demir ihtiyacına katkı sağladığı söylenmektedir. Ham döküm demirden üretilen tencere ve tavalar yüksek fiyatlı olsa da ömür boyu kullanım imkanı sunduklarından avantajlıdırlar.

Emayeli demir dökümler

Yüzeyi emaye kaplanmış olan demir döküm pişirme kaplarıdır. Bu madde kolay çizilmeyen sağlıklı bir malzemedir. Emaye çatlamadığı veya dökülmediği sürece güvenle kullanılabilir.

Seramik

Seramik kaplar son zamanlarda oldukça popüler olan mutfak gereçlerindendir. Fakat ucuz bazı piyasa ürünlerinde pişirme esnasında gıdalara yoğun kurşun geçişi görülebilmektedir. Bu yüzden menşei bilinmeyen ithal ürünler yerine kaliteli ve bilindik markaların kullanımına dikkat edilmelidir.

Teflon

Teflon tencere ve tavalar yiyeceklerin yanmasını ve yapışmasını engellediği için tercih edilen mutfak gereçlerindendir. Bu ürünlerin yüzeyindeki kaplama yiyeceklerle reaksiyona girmez, kullanımı sağlıklı ve güvenlidir. Fakat teflon kaplama çizilirse yiyeceklere ağır metaller ve zararlı maddeler karışabilir. Bu durum sağlık açısından tehlikeli durumlar ortaya çıkarabilir. Kaplaması çizilen teflon kaplar kullanılmamalıdır. Bu kapların çizilmemesi için ahşap ve silikon kaşıklar kullanılmalıdır.

Toprak

Topraktan yapılan güveç vb. kaplar belki de insanoğlunun kullandığı en eski pişirme araçlarıdır. Bu kaplar gıdalardaki asit ve alkaliden etkilenmezler. Toprak kaplar ısıyı yavaş ilettiğinden yiyecekler yavaş pişer ve son derece lezzetli olurlar. Bu kaplar ani ısı değişikliğine dayanıklı değildir hemen çatlayabilirler. Bu yüzden fırında kullanılırken soğuk fırına konup ısı daha sonra yükseltilmelidir. Çatlak toprak kaplarda bakteri üreyebileceği unutulmamalıdır.